นาลันทา (Nalanda) เป็นเมืองหลักพระพุทธศาสนาในสมัยพุทธกาล นาลันทา บางครั้งเรียกว่า นาลกคาม เป็นบ้านเกิดและที่นิพพานของพระสารีบุตร อัครสาวกเบื้องขวา อยู่ในแคว้นมคธ อยู่ห่างจากราชคฤห์ประมาณ 12 กิโลเมตร
เมืองนาลันทานี้มีสวนมะม่วง ชื่อ ปาวาริกัมพวัน (สวนมะม่วงของปาวาริกเศรษฐี) ซึ่งพระพุทธเจ้าเสด็จมาประทับแรมหลายครั้ง
นาลันทาเป็นหมู่บ้านเล็กๆ ห่างจากเมืองปัตนะ รัฐพิหาร ประมาณ 90 กิโลเมตร ถึงแม้จะเป็นหมู่บ้านเล็กๆ แต่ภายหลังการขุดค้นพบซากมหาวิทยาลัยนาลันทาแล้ว ทางรัฐบาลรัฐพิหารได้ประกาศยกฐานะหมู่บ้านนาลันทา เป็นอำเภอนาลันทา ที่ๆเราไปก็อยู่บริเวณรอบๆมหาวิทยาลัยนาลันทา
โดยที่แรกที่เราไปแวะ คือ วัดไทยนาลันทา (Wat Thai Nalanda) ที่นี่หลวงพ่อ ชคดิช กัสสปะ (Jagdish Kashyap) พระสงฆ์ชาวอินเดียผู้ก่อสร้างมหาวิทยาลัยนวนาลันทา ได้บริจาคที่ดินจำนวน 3 ไร่ให้คณะสงฆ์ไทยเมื่อพ.ศ. 2517 ต่อมาดำเนินการก่อสร้างโดยอยู่ติดกับมหาวิทยาลัยนวนาลันทา ภายหลังมีผู้มีจิตศรัทธาซื้อที่ดินถวายเพิ่มเติม จนในปัจจุบันวัดไทยนาลันทามีเนื้อที่จำนวน 9 ไร่ ตั้งห่างจากพุทธคยาประมาณ 90 กิโลเมตร ปัตนะ 90 กิโลเมตร
หลังจากนั้นเราก็ไปนมัสการหลวงพ่อดำ เมืองนาลันทา อินเดีย โดยพระพุทธรูปประดิษฐานอยู่นอกรั้วมหาวิทยาลัยนาลันทา บริเวณทางเข้าที่เราจะไปสักการะพระพุทธเจ้าองค์ดำก็จะมีรถม้าบริการ ประมาณ 10-20 รูปี หรือใครจะเดินข้ามทุ่งก็ไม่ว่ากันจากทางเข้าใช้เวลาไม่เกิน 5 นาที ซึ่งคนส่วนใหญ่ก็เดินกันนั่นแหละ
หลวงพ่อดำเป็นพุทธรูปเก่าแก่ศักดิ์สิทธิ์ที่คนไทยนับถือมาก ชาวบ้านที่นี่เรียกว่า เตลิยบาบา หรือหลวงพ่อน้ำมัน ว่ากันว่าใครขอพรอะไรก็จะสมหวัง พระพุทธรูปสร้างจากหินสีดำลักษณะงดงาม มีความพยายามที่จะเคลื่อนย้ายพระพุทธรูปองค์นี้ไปไว้ในพิพิธภัณฑ์หลายครั้งแต่ไม่สำเร็จเพราะมีเหตุอาเพธทุกครั้ง
หลังจากนั้นเราก็เดินไปที่มหาวิทยาลัยนาลันทาเก่า ( Nalanda University )
มหาวิยาลัยนาลันทาเริ่มสร้างขึ้นครั้งแรกในสมัยพระเจ้าอโศกมหาราช ประมาณพุทธศตวรรษที่ 3 เป็นศูนย์กลางการศึกษาพุทธศาสนาฝ่ายมหายาน ซึ่งยังถือได้ว่าที่นี่เป็นมหาวิทยาลัยแห่งแรกของโลก
เมื่อซื้อตั๋วเข้าชมเรียร้อยแล้ว ก็เข้าไปข้างในจะเจอกับซากมหาวิทยาลัยสงฆ์ที่ยิ่งใหญ่
ในอดีตมหาวิทยาลัยนาลันทาเป็นศูนย์กลางการศึกษาของทวีปเอเชีย มีนักศึกษาเดินทางมาจากต่างประเทศในเอเชียหลายแห่ง เช่น จีน ญี่ปุ่น เอเซียกลาง สุมาตรา ชวา ทิเบต และมองโกเลีย มีพระนักศึกษาจำนวนเป็นหมื่นรูป จนกระทั้งปี พ.ศ.1700 ได้ถูกกองทัพมุสลิมเติรกส์รุกรานสังหารพระและคณาจารณ์และเผาทำลายจนหมดสิ้น ปัจจุบันเหลือไว้แต่ซากปรักหักพัง ยูเนสโกได้ขึ้นทะเบียนนาลันทาเป็นมรดกโลก 2016
ขอบคุณข้อมูลเพิ่มเติมจาก: wikipedia วัดไทยนาลันทา
บทความที่เกี่ยวข้อง
เขาคิชฌกูฏ (Gridhrakuta Hill) ประเทศอินเดีย
แม่น้ำคงคา (Ganges River) เมืองพาราณสี ประเทศอินเดีย
รวบรวมข้อมูลสำหรับผุ้ที่จะไปแสวงบุญ ณ สังเวชนียสถาน 4 ตำบล ประเทศอินเดีย,เนปาล