หนังสือเดินทางไทย (Thai passport) เป็นเอกสารที่สำคัญในการเดินทางไปต่างประเทศ โดยหนังสือเดินทางประเทศไทยสำหรับประชาชนทั่วไปรุ่นปัจจุบันจะมีสีแดงเลือดหมูโดยมีตราครุฑอยู่ตรงกลางที่ปกด้านหน้า และคำว่า "หนังสือเดินทาง ประเทศไทย" อยู่ด้านบนสุด ส่วนคำว่า "THAILAND PASSPORT"อยู่ใต้ตราครุฑ ด้านล่างสุดจะเป็นสัญลักษณ์ของหนังสือเดินทางที่มีข้อมูลทางชีวภาพ (biometric passport)
เอกสารที่ต้องเตรียมในการทำหนังสือเดินทาง
สำหรับผู้บรรลุนิติภาวะ (อายุตั้งแต่ 20 ปี ขึ้นไป)
1.บัตรประจำตัวประชาชนฉบับจริงที่ยังไม่หมดอายุและไม่ถูกยกเลิก
2.หนังสือเดินทางเล่มเดิม (ถ้ามี) เฉพาะกรณีหนังสือเดินทางเล่มเดิมที่ยังมีอายุการใช้งานหรือใบแจ้งความกรณีหนังสือเดินทางเล่มเดิมที่ยังมีอายุการใช้งานสูญหาย
3.หากมีรายการแก้ไขชื่อสกุล หรือวันเดือนปีเกิด ฯลฯ ซึ่งไม่ตรงกับบัตรประชาชน ให้นำหลักฐานการแก้ไขที่เกี่ยวข้องมาแสดงด้วย
สำหรับผู้เยาว์ (อายุต่ำกว่า 20 ปีบริบูรณ์)
1. บัตรประจำตัวประชาชนฉบับจริง สภาพไม่ชำรุด ยังมีอายุการใช้งานและยังไม่ถูกยกเลิก หรือสูติบัตรฉบับจริง (กรณีอายุยังไม่ถึง 15 ปีบริบูรณ์ และยังไม่ได้ทำบัตรประจำตัวประชาชน)
2. บิดาและมารดาทั้งสองต้องมาลงนามให้ความยินยอมต่อหน้าเจ้าหน้าที่ในวันรับคำร้องพร้อมบัตรประชาชนฉบับจริงมาลงนามต่อหน้าเจ้าหน้าที่ (หากบิดาหรือมารดาเป็นชาวต่างชาติให้ใช้หนังสือเดินทางฉบับจริงของบิดาหรือมารดาแล้วแต่กรณี)
3.หนังสือเดินทางเล่มเดิม (ถ้ามี) เฉพาะกรณีหนังสือเดินทางเล่มเดิมที่ยังมีอายุการใช้งาน หรือใบแจ้งความกรณีหนังสือเดินทางเล่มเดิมที่ยังมีอายุการใช้งานสูญหาย
กรณีพิเศษสำหรับผู้เยาว์ (อายุต่ำกว่า 20 ปีบริบูรณ์)
1. กรณีบิดาหรือมารดา หรือทั้งสอง ไม่สามารถมาลงนามให้ความยินยอมได้
- หากอยู่ในประเทศไทยให้บุคคลที่ไม่สามารถมาลงนามให้ความยินยอมฯ ต่อหน้าเจ้าหน้าที่ทำหนังสือยินยอมให้ผู้เยาว์เดินทางไปต่างประเทศจากอำเภอ สำนักงานเขตหรือสำนักทะเบียนท้องถิ่นแนบบัตรประจำตัวประชาชน ฉบับจริง ของบิดาและ/หรือมารดา
- หากอยู่ต่างประเทศ ให้บุคคลที่ไม่สามารถมาลงนามให้ความยินยอมฯ ต่อหน้าเจ้าหน้าที่ ทำหนังสือยินยอมให้ผู้เยาว์ เดินทางไปต่างประเทศจากสถานเอกอัครราชทูตไทย สถานกงสุลใหญ่ไทย แนบสำเนาบัตรประจำตัวประชาชนและหน้าหนังสือเดินทางที่รับรองสำเนาถูกต้องของบิดาและ/หรือมารดา
- เฉพาะกรณีผู้เยาว์อายุตํ่ากว่า 15 ปีบริบูรณ์ที่บิดาและมารดาไม่สามารถมาลงนามให้ความยินยอมต่อหน้าเจ้าหน้าที่ได้ให้ทำหนังสือมอบอำนาจและหนังสือยินยอมให้ผู้เยาว์เดินทางไปต่างประเทศจากอำเภอ สำนักงานเขต หรือสำนักทะเบียนท้องถิ่นหรือจากสถานเอกอัครราชทูตไทยหรือสถานกงสุลใหญ่ไทย
กรณีที่บิดาหรือมารดาอยู่ในต่างประเทศให้ผู้อื่น (ที่บรรลุนิติภาวะอายุ 20 ปีบริบูรณ์ขึ้นไป)เป็นผู้พาผู้เยาว์มายื่นคำร้องขอทำหนังสือเดินทางพร้อมบัตรประชาชนฉบับจริงของผู้รับมอบอำนาจและสำเนาบัตรประชาชนของบิดาและมารดาถ้าบิดาหรือมารดาฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งมาลงนามยินยอมได้ให้อีกฝ่ายทำหนังสือยินยอมให้ผู้เยาว์ไป ต่างประเทศจากอำเภอสำนักงานเขตหรือสำนักทะเบียนท้องถิ่นพร้อมบัตรประชาชนฉบับจริงของบิดาและมารดา
2. กรณีบิดามารดามิได้จดทะเบียนสมรสกันและผู้เยาว์อยู่ในความอุปการะของมารดา
- มารดาสามารถลงนามให้ความยินยอมฯ ได้ฝ่ายเดียวพร้อมกับบันทึกคำให้การรับรองการปกครองบุตร(ป.ค.14)
ที่ออกโดยอำเภอ สำนักงานเขต หรือสำนักทะเบียนท้องถิ่นและบัตรประจำตัวประชาชนฉบับจริงของมารดา
3. กรณีบิดาและมารดาจดทะเบียนหย่า
- บิดาหรือมารดาที่ระบุให้เป็นผู้ใช้อำนาจปกครองผู้เยาว์แต่ผู้เดียวในบันทึกการหย่า สามารถเป็นผู้ลงนามให้ความยินยอมได้ฝ่ายเดียวพร้อมบัตรประจำตัวประชาชนของบิดาหรือมารดาฉบับจริงแล้วแต่กรณี
4.กรณีผู้เยาว์เป็นบุตรบุญธรรม
- ให้ผู้รับบุตรบุญธรรมเป็นผู้ลงนามให้ความยินยอมฯ พร้อมกับทะเบียนการรับบุตรบุญธรรม และบัตรประจําตัวประชาชนฉบับจริงของผู้รับบุตรบุญธรรม
5. กรณีบิดาหรือมารดาฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเสียชีวิต
- ให้บิดาหรือมารดาที่ยังมีชีวิตมาลงนามให้ความยินยอมฯ พร้อมกับใบมรณบัตรของอีกฝ่ายหนึ่งและบัตรประชาชนของบิดาหรือมารดาฉบับจริงแล้วแต่กรณี
6.กรณีอื่นๆ ที่จะต้องมีคำสั่งศาลซึ่งระบุชื่อผู้มีอำนาจปกครอง เช่น
- กรณีบิดาและมารดาเสียชีวิต
- กรณีบิดาหรือมารดาผู้เยาว์เป็นชาวต่างชาติมิได้จดทะเบียนสมรสและไม่สามารถตามหาอีกฝ่ายหนึ่งมาให้ความยินยอมได้
- กรณีบิดามารดามิได้จดทะเบียนสมรสแต่บุตรอยู่ในความดูแลของบิดาฝ่ายเดียวมาโดยตลอดและไม่สามารถติดต่อมารดาได้
- ให้ผู้ปกครองที่มีชื่อระบุตามคำสั่งศาลเป็นผู้ลงนามให้ความยินยอมฯ พร้อมกับคำสั่งศาลฯและบัตรประจำตัวประชาชนฉบับจริงของผู้มีอำนาจปกครองตามคำสั่งศาล
ขั้นตอนการทำหนังสือเดินทาง
1. จองคิวทำพาสปอร์ตทางออนไลน์ได้ที่ http://www.passport.in.th
หากจองคิวทำพาสปอร์ตออนไลน์ไว้ แต่เกิดไม่สะดวกในวันดังกล่าว สามารถเข้าไปเลื่อน หรือเปลี่ยนวันที่ในระบบได้ โดยสามารถเปลี่ยนแปลงข้อมูลการจองได้ไม่เกินเวลา 23:00 น. ของวันก่อนวันขอรับบริการหนังสือเดินทางที่ได้เคยเลือกไว้ และเปลี่ยนแปลงได้ 5 ครั้ง
2. รับบัตรคิว
ยื่นบัตรประจำตัวประชาชนที่มีเลข 13 หลัก หรือสูติบัตรฉบับจริง (หากไม่มีเลข 13 หลัก ต้องนำสำเนาทะเบียนบ้านมาแสดง) พร้อมเอกสารหลักฐานอื่น ๆ ที่จำเป็น เพื่อตรวจสอบข้อมูล หากข้อมูลถูกต้องครบถ้วนจะแจกบัตรคิว
3. วัดส่วนสูง
วัดส่วนสูง กรอกข้อมูลในเอกสาร พร้อมรายละเอียดที่อยู่ในการจัดส่งทางไปรษณีย์และผู้ติดต่อฉุกเฉิน
4. รอเรียกคิวเข้ารับบริการ
เจ้าหน้าที่จะตรวจสอบข้อมูลบุคคล เก็บข้อมูลทางชีวภาพ เก็บลายพิมพ์นิ้วมือนิ้วชี้ซ้าย และนิ้วชี้ขวาด้วยเครื่องสแกนเนอร์ และถ่ายรูปใบหน้า ากนั้นก็จะตรวจสอบข้อมูลและลงชื่อในคำร้อง
5. ชำระค่าธรรมเนียมการทำหนังสือเดินทาง
หากต้องการให้จัดส่งทางไปรษณีย์ จะต้องชำระค่าส่งไปรษณีย์เพิ่มเติม 40-60 บาท จากนั้นรับใบเสร็จรับเงินและรับใบนัดรับเล่ม
ค่าธรรมเนียม
- หนังสือเดินทางปกติ 1,000 บาท
- หนังสือเดินทางเล่มด่วนได้รับเล่มในวันถัดไป 2,000 บาท
- หนังสือเดินทางเล่มด่วนได้รับเล่มในวันเดียวกัน 3,000 บาท
- กรณีจัดส่งไปรษณีย์ เสียค่าบริการ 40-60 บาท
รูปแบบการรับหนังสือเดินทาง
การรับหนังสือเดินทางแบบปกติ
การรับหนังสือเดินทางแบบปกติจะได้รับภายใน 2-7 วันทำการ ขึ้นอยู่กับรูปแบบการรับหนังสือเดินทางโดยมี 3 รูปแบบด้วยกัน
1. แบบรับเล่มด้วยตนเอง จะสามารถมารับได้ภายใน 2 วันทำการ ในกรณีไม่สามารถมารับเล่มด้วยตนเองสามารถมอบอำนาจให้ผู้อื่นรับแทนโดยลงลายมือชื่อมอบอำนาจในใบรับเล่มพร้อมเอกสารที่ระบุไว้ในใบรับเล่มมาแสดง
2. แบบรับเล่มหนังสือเดินทางด่วนพิเศษทางไปรษณีย์ (PSP) จะได้รับเล่มตามที่อยู่ที่ได้แจ้งไว้ภายใน 3 วันทำการ (พื้นที่กรุงเทพฯ และปริมณฑล) โดยเปิดให้บริการเฉพาะสาขาพื้นที่กรุงเทพฯ และปริมณฑล กรมการกงสุล, ศรีนครินทร์ (ธัญญาพาร์ค) (ศรีนครินทร์) , ปิ่นเกล้า, มีนบุรีเท่านั้น ซึ่งจะมีค่าธรรมเนียมการจัดส่ง 60 บาท
3. แบบรับเล่มหนังสือเดินทางไปรษณีย์ EMS จะได้รับภายใน 5-7 วันทำการ โดยมีค่าธรรมเนียมในอัตรา 40 บาท รองรับทั้งพื้นที่กรุงเทพฯ และต่างจังหวัด
การรับหนังสือเดินทางแบบด่วน
หากใครต้องการหนังสือเดินทางด่วนสามารถแจ้งรับขอรับเล่มภายในวันเดียวได้เช่นกัน โดยต้องติดต่อยื่นคำร้องและชำระเงินให้เสร็จภายในเวลา 12.00 น. โดยขอรับเล่มได้เฉพาะที่ฝ่ายจ่ายเล่ม กรมการกงสุล ตั้งแต่ 14.30-16.30 น. ของวันเดียวกัน
สถานที่ให้บริการหนังสือเดินทาง
กรมการกงสุล แจ้งวัฒนะ
ที่อยู่ : 123 ถนนแจ้งวัฒนะ เขตหลักสี่ กรุงเทพฯ
ติดต่อ : 022035000
เวลาทำการ : จันทร์-ศุกร์ 08.30-15.30 น.
รถประจำทาง : สาย 51, 52, 150 และ 356
สำนักงานหนังสือเดินทาง ศูนย์ราชการเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา
(รับทำเฉพาะหนังสือเดินทางราชการเท่านั้น)
ที่อยู่ : ศูนย์ราชการเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา(อาคารบี ประตูฝั่งทิศตะวันออก) ชั้น 7 ถนนแจ้งวัฒนะ เขตหลักสี่ กรุงเทพฯ
ติดต่อ : 02 203 5000 ต่อ 49007,49009,49010,49017
สำนักงานหนังสือเดินทางชั่วคราว บางนา- ศรีนครินทร์
ที่อยู่ : ศูนย์การค้าธัญญาพาร์ค บางนา -ศรีนครินทร์ ชั้น 2 โซนอี
ติดต่อ : 02 136 3800 ,093-010-5246
เวลาทำการ : จันทร์-ศุกร์ 08.30-15.30 น.
รถประจำทาง : สาย 11,93,133,145,206,207,ปอ.145,206,207,537,550
สำนักงานหนังสือเดินทางชั่วคราว ปิ่นเกล้า
ที่อยู่ : อาคาร SC Plaza สถานีขนส่งกรุงเทพ (สายใต้ใหม่) ถนนบรมราชชนนี
ติดต่อ : 02 422 3431 ,02 422 3432
รถประจำทาง : สาย 28, 66, 123, 124, 125, 127, 146, 149, ปอ.35, 79, 170, 174, 177, 183, 507, 511, 515, 516, 539
สำนักงานหนังสือเดินทางชั่วคราว มีนบุรี
ที่อยู่ : ศูนย์การค้าบิ๊กซี สาขาสุวินทวงศ์
ติดต่อ : 02 024 8362-63, 02 024 8365
Facebook : สำนักงานหนังสือเดินทางชั่วคราว มีนบุรี
สำนักงานหนังสือเดินทางชั่วคราว MRT คลองเตย
ที่อยู่ : สถานีรถไฟฟ้ามหานคร (MRT) คลองเตย
ติดต่อ : 02-024-8896, 093-010-5247
Facebook : www.facebook.com/PassportMRTKlongtoei/
สำนักงานหนังสือเดินทาง ศูนย์บริการการไปทำงานต่างประเทศ
(รับทำหนังสือเดินทางเฉพาะผู้ที่มีใบส่งตัวจากกรมการจัดหางานเท่านั้น)
ที่อยู่ อาคารประกันสังคม กระทรวงแรงงาน ดินแดง กทม.
ติดต่อ : 0-2245-9439 ,02 2451042
สำนักงานหนังสือเดินทางชั่วคราว เชียงราย
ที่อยู่ : อาคารองค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) หลังใหม่ ถนนศูนย์ราชการ ตำบลริมกก อ.เมือง จ.เชียงราย 57100
ติดต่อ : 053-175375
สำนักงานหนังสือเดินทางชั่วคราว เชียงใหม่
ที่อยู่ : ศูนย์ราชการจังหวัดเชียงใหม่ ถนนโชตนา ตำบลช้างเผือก อำเภอเมืองจังหวัดเชียงใหม่ 50000
ติดต่อ : 0-5389-1535-6
สำนักงานหนังสือเดินทางชั่วคราว พิษณุโลก
ที่อยู่ : ศาลากลางจังหวัดพิษณุโลก ถนนเทพารักษ์ อำเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก 65000
ติดต่อ : 055-258-173, 055-258-155, 055-258-131
สำนักงานหนังสือเดินทางชั่วคราว นครสวรรค์
ที่อยู่ : ศูนย์บริการร่วมจังหวัดนครสวรรค์ ห้างสรรพสินค้าบิ๊กซี ถนนพหลโยธิน อำเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์ 60000
ติดต่อ : 056-233-453, 056-233-454
สำนักงานหนังสือเดินทางชั่วคราว อุดรธานี
ที่อยู่ : ศูนย์อเนกประสงค์ ศาลากลางจังหวัดอุดรธานี(ตรงข้ามกับศาลหลักเมือง) ถนนอธิบดี อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี 41000
ติดต่อ : 042-212827, 042-212-318
สำนักงานหนังสือเดินทางชั่วคราว ขอนแก่น
ที่อยู่ : หอประชุมอำเภอเมืองขอนแก่น ถนนศูนย์ราชการ อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น 40000
ติดต่อ : 0-4324-2707,0-4324-2655
สำนักงานหนังสือเดินทางชั่วคราว อุบลราชธานี
ที่อยู่ : อาคารศาลากลางจังหวัดอุบลราชธานี ชั้น 1 ด้านหลังผั่งทิศตะวันตก จังหวัดอุบลราชธานี 34000
ติดต่อ : 045-344581-2 โทรสาร 045-433646
สำนักงานหนังสือเดินทางชั่วคราว นครราชสีมา
ที่อยู่ : ศูนย์การค้าเซนทรัลพาลซา จังหวัดนครราชสีมา ชั้น 3
ติดต่อ : 044-243-132, 044-243-124 โทรสาร 044-243-133
สำนักงานหนังสือเดินทางชั่วคราว จันทบุรี
ที่อยู่ : อาคารลานค้าชุมชน ถ.เลียบเนิน ต.วัดใหม่ อ.เมือง จ.จันทบุรี 22000
ติดต่อ : 039-301-706-9 โทรสาร 039-301-707
สำนักงานหนังสือเดินทางชั่วคราว พัทยา
ที่อยู่ : ศูนย์การค้าพัทยาอเวนิว ชั้น 3 ถนนพัทยาสาย 2
ติดต่อ : 038-422438 โทรสาร 038-422437
Facebook : www.facebook.com/Passport.Pattaya/
สำนักงานหนังสือเดินทางชั่วคราว สุราษฎร์ธานี
ที่อยู่ : ศาลาประชาคม ถนนหน้าเมือง อำเภอเมือง จังหวัดสุราษฎร์ธานี 84000
ติดต่อ : 077-274940,077-274942-3 โทรสาร 077-274941
สำนักงานหนังสือเดินทางชั่วคราว ภูเก็ต
ที่อยู่ : ศาลากลางจังหวัดภูเก็ต ถนนนริศร อำเภอเมือง จังหวัดภูเก็ต 83000
ติดต่อ : 076-222-080, 076-222-081, 076-222-083 โทรสาร 076-222-082
Facebook : www.facebook.com/phuketpassport
สำนักงานหนังสือเดินทางชั่วคราว สงขลา
ที่อยู่ : ศูนย์ราชการจังหวัดสงขลา อำเภอเมือง จ.สงขลา 90000
ติดต่อ : 074-326508-10 โทรสาร 074-326511
สำนักงานหนังสือเดินทางชั่วคราว ยะลา
ที่อยู่ : ศูนย์อำนวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้(ศอ.บต.) ถนนสุขยางค์ อำเภอเมือง จังหวัดยะลา 95000
ติดต่อ : 073-274-526, 073-274-036, 073-274-037